อาการท้องผูก

ยาทีเพิ่มปริมาณและขนาดอุจจาระ (Bulk-Forming Laxatives)

• เป็นเส้นใยซึ่งจะช่วยให้อุจจาระมีขนาดใหญ่ นุ่มขึ้น และกระตุ้นการทำงานของลำไส้ใหญ่ แต่จะออกฤทธิ์ได้อย่างช้าๆ ต้องใช้เวลาตอบสนอง และในผู้ป่วยบางรายที่ไม่ตอบสนองอาจมีอาการจุกแน่นท้องมากขึ้นได้

ยาที่เพิ่มน้าในลำไส้ Osmotic Agents

• เป็นสารที่ไม่ถูกย่อยหรือดูดซึมในลำไส้จึงสามารถดึงดูดน้ำเข้าสู่ลำไส้และกระตุ้นการขับถ่ายยาในกลุ่มนี้บางชนิดจะทำให้มีลมมากและแน่นท้องได้ บางชนิดที่มี magnesium เป็นส่วนประกอบ

ยากระตุ้นการบีบตัวของลำไส้ Stimulant Laxatives

• ตัวอย่างในกลู่มนี้ได้แก่ มะขามแขก (senna) ออกฤทธิ์โดยการกระตุ้นการขับสารน้ำและเกลือแร่เข้าสู่ลำไส้และกระตุ้นการบีบเคลื่อนตัวของลำใส้ใหญ่ ในบางรายทีตอบสนองมากเกินไป อาจมีอาการปวดเกร็งท้องหรือเสียสารเกลือแร่ทางอุจจาระได้ อย่างไรก็ดี ยาระบายมะขามแขกเป็นยาที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย เพราะมีข้อดีคือ
• • ทำให้ผู้ป่วยสามารถขับถ่าย บรรเทาอาการท้องผูกได้อย่างรวดเร็วภายใน 8 ชั่วโมง
  • สามารถปรับเพิ่มหรือลดขนาดยาได้สะดวกรวดเร็ว ตามการตอบสนองของผู้ป่วยแต่ละราย
  • ใช้ได้อย่างปลอดภัย ในผู้ป่วยสูงอายุ ผู้ป่วยโรคไต หญิงมีครรภ์ และผู้ป่วยหลังผ่าตัดที่เริ่ม ประทานอาหารได้แล้วตามคำแนะนำของแพทย์

ยาสวน (Enema)

• สามารถช่วยกระตุ้นลำไส้ใหญ่ส่วนปลายให้ขับถ่ายได้รวดเร็ว เหมาะสำหรับผู้มีปัญหาในการเบ่งขับถ่าย (defecatory disorders) หรือมีอุจจาระคั่งค้างเหนือทวารหนัก อย่างไรก็ตามไม่ควรใช้ยากลุ่มนี้เป็นประจำในผู้สูงอายุ เนื่องจากยากลุ่มนี้มี สาร phosphate สูง และอาจมีการระคายเคืองลำไส้ได้